पाँचथर – दशैं र तिहारमा मनोरञ्जन लिने एउटा माध्यम हो लिङ्गेपिङ । लिङ्गेपिङ विशेष गरेर दशैंको घटस्थापनामा राखिन्छ र तिहारको पुर्णिमासम्म रहन्छ । 

दुई÷चार वर्षअघिका दशैं, तिहारमा सहरको खुल्ला ठाउँदेखि लिएर गाउँका टोलटोलका पैदलमार्ग, धारा–कुवा, पाटि–पौवा, चौतारा, मठमन्दिर जस्ता सार्वजनिक स्थलमा राखिएको लिङ्गेपिङमा रमाउनेको भिड देखिन्थ्यो । 

केटाकेटि त यसमा रमाउने भइहाले, बुढापाकाहरु पनि वर्षमा एकचोटि धर्ती छोड्नुपर्छ भन्दै पिङमा झुमिने गर्दथे । टोलाटोलमा पिङ राख्नेहरुबीच प्रतिस्पर्धा नै हुने गर्दथ्यो । दसैं आउनुअघि टोलटोलका युवाहरु सल्लाह गरेर पिङ राख्ने चलन थियो । 

तर पछिल्लो समयमा पिङ्ग राख्ने चलन हराउँदै जाँदा लिङ्गेपिङ लोप हुँदै गएको छ । 

यसपालिको दशैंमा सहर, बस्ती कतैपनि लिङ्गेपिङ राखिएको छैन । बारीमा कोदो फुलेको र खेतमा धानका बाला झुल्न थालेसँगै टोलटोलमा राखिएको लिङ्गेपिङमा बेस्सरी मच्चिएर रमाइलो गरि दशैं मनाउने चलन लोप हुँदै गएको छ ।

टोलटोलका युवाहरुको सक्रियतामा हालिने लिङ्गेपिङ पछिल्लो समयमा लोप हुनुको कारण युवाहरुको विदेश पलायन पनि रहेको सरोकारवालाहरु बताउँछन् ।

गाउँका प्रायजसो सबै युवाहरु विदेश पलायन भएका छन्, बुढापाका र केटाकेटिले लिङ्गेपिङ राख्न सक्दैनन् । त्यहि भएर पनि दशैमा रमाइलो गर्ने माध्यम पिङ लोप हुँदै गएको पाँचथर फालेलुङ–८ का ८४ वर्षीय बृजहाङपति जवेगुले वताउनुभयो । 

उहाँले भन्नुभयो, ‘दुई÷चार वर्ष पहिलासम्म गाउँका टोलैपिच्छे पिङ रोप्ने चलन थियो, तर अहिले एक ठाँउमा पनि पिङ राखिएको छैन । यहि अवस्थामा अबको दुई÷चार वर्षमा दशैंको बेलामा लिङ्गेपिङ पूरै हराउँछ ।’

युवा शतिmको विदेश पलायन र नयाँ पुस्ताले संरक्षणमा जोड नदिँदा पनि पुराना चालचलनहरु लोप हुदैं गएको पाँचथरका अग्रज साहित्यकार प्रेम ओझा वताउनुहुन्छ । चारदेखि छ वटासम्म बाँसको लिङगो गाडेर गाउँमै पाइने बाबियो घाँसको लठारो बाटेर वा बजारमा पाइने प्लाष्टिकको डोरी बाँधेर लिङ्गेपिङ राख्ने गरिन्छ ।