सिर्जना बस्नेत 

रामेछाप – वैदेशिक रोजगारमा जानको लागि सरकारले अनिवार्य बीमा गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । तर वैदेशिक रोजगारीमा जाने परदेशीले बीमालाई आफ्नो लागि नभईल सरकारका लागि गर्नुपर्ने जस्तै गरेर झन्झटिलो मान्दछन् । 

रामेछापको डडुवाका उद्धब रानाले बुझाई पनि यस्तै थियो । उहाँले बीमाका फाइदा नबुझे पनि विदेश जाने बेलामा गरेरै जानुभयो । 

उद्धब राना परिवारका माइला छोरा । पाँच दाजुभाइ र एउटी दिदीसहितको परिवार उद्धबले एसएलसीसम्म पढ्नुभयो । उमेरले बचपना छोडेसँगै परिवारको दायित्व उहाँको थाप्लोमा थपियो ।

भाइहरुको पढाई, हेरचाह र जिम्मेवारी पनि उहाँकै काधमा आयो । गाउँघरमा खेती गरेर खानलाई प्रशस्त जमिन भए पनि उब्जाउ थिएन । भिरालो जग्गामा गोरुलाई सजिलो थिएन मोटो खोस्रिन ।

उद्धवले भिरालो माटो खोस्रिनु भन्दा परदेश जाने निधो गर्नुभयो । गाउँबाट काठमाडौं छिर्दा सबै कुरा नयाँ थिए उहाँका लागि । नयाँ ठाउँ, नयाँ मान्छे त्यो भन्दा पनि नयाँ सपनाले उद्धवलाई निदाउन दिएको थिएन ।

होटलमा कुकको काम सिकेर राम्रो कुक बन्ने सपना अध्यारोमा चम्केका तारा भन्दा पनि दिउँसै चम्केको घामको राप जस्तो तेजिलो थियो मुटुमा । उमेर छिप्पिदै थियो दिनदिनै । उमेरसँगै उहाँले राम्रो कुक बन्ने सपना पनि पुरा गरीसक्नु भएको थियो । गाउँबाट सुख खोज्न शहर पसेका उद्धवले हाँसिल गरेको सिप परदेशमा देखाउन चाहनुहुन्थ्यो । 

सन् २०१० मा होटलमा कुकको लागि राम्रो अवसर आएको खबर साथीले भनेपछि उहाँ युएईको तातो हावामा तातै खाना बनाउन पुग्नुभयो । कमाइ पनि ठिकै थियो । कमाएको पैसाले गाउँमा भाइहरुलाई हेरचाह गर्न पुगेकै थियो । झण्डै दुइ बर्ष बिताएर घर फर्किंदा गाउँमा छुट्टै रौनक थियो । 

तर उद्धबले हातको सिप गाउँमा प्रयोग गर्ने ठाउँ देख्नुभएन । युएइ हुँदै उद्धवका साथीले कतारमा राम्रो कमाइ छ आउनु भनेर खवर गरेपछि उहाँ कतार पुग्नुभयो । कतारमा पनि राम्रै कमाइ हुनु थालेको थियो । गाउँमा थोरै जमिन पनि जोड्नुभयो कतारकै कमाइले । छुट्टीमा घर आउँदा उमेर ३२ वर्ष कट्न लागेको थियो । त्यसैले बिहे गर्नुभयो । 

बिहे गरेको केही महिनामै कतारको तातो बाफमा तातै तेलसँग मितेरी गाँस्न फर्किनुभयो उद्धब । नयाँ दुलहीलाई घर जिम्मा लगाएर परदेशमा पसिना बगाउन उद्धवलाई पट्कै मन थिएन । उमेरले चालिस टेक्न धेरै वर्ष बाँकी थिएन । उमेरमै केही गर्न नसकेपछि जीवन धान्न सजिलो हुँदैन भन्ने ठानेर उहाँले मन बाध्नुभएको थियो । 

कतारमा पसिना बगाउन थालेको पाँच वर्षपछि सोचे जस्तै कमाइ हुन थालेको थियो उद्धवको । पाँच वर्षको अन्तरालमा छुट्ीमा पाँच पटक घर आउनु भयो । ‘छोटो बिदामा घर आउँदा समय खरायोको तालमा दौडिए जस्तो हुन्थ्यो अनि परदेशमा काम गर्न थालेपछि यही समय कछुवाको तालमा पाइला चाल्न थाल्थ्यो’ भन्दै ती दिन सझिन थाल्नुभयो उद्धवले । 

५ वर्ष कटेपछि भने उहाँले सधैँ परदेशमा दुख गरेर हुँदैन भन्ने सोचेर नेपालमै होटल खोल्ने योजना बनाउनुभयो । उद्धवले कतारमा कमाएको र भाइहरुको कमाइ मिलाएर भक्तपुरमा ३५ लाख बराबरको जग्गा पनि जोड्नुभयो । गएको कात्तिकमा दशैं मनाएर कतार जान एयरपोर्ट हिँडेका उद्धव एयरपोर्ट पुग्नुभएन । डडुवाबाट कार्तिक ५ गते उद्धव र उहाँको भाई मोटरसाइकलमा काठमाडौँ जाँदै गर्दा बाटोमै दुर्घटनामा पर्नुभयो । 

कार्तिक ६ गते कतार उड्ने टिकट झोलामा थियो तर उद्धव भने धुलिखेल हस्पिटलमा हुनुहुन्थ्यो । मोटरसाइकल दुर्घटनामा परी देब्रे खुट्टामा स्टिल लाउनुप¥यो । झण्डै एक महिना अस्पतालमा बसेर घर फर्किंदा उद्धव ठमठम हिड्न सक्ने अबस्थामा हुनुहुन्न थियो । बैशाखीको साहाराले बाहिर भित्र गर्दै औषधी खाइरहनु भएको छ । 

सम्झौता अवधिमै दुर्घटनामा पर्दा वैदेशिक रोजगारीका जाने व्यक्तिले बीमा बापतको रकम पाउँछन् । यस्तै कुरासँगै परदेशीलाई चाहिने धेरै कुराको जानकारी र सहयोग गरिरहेको छ चारघरे सेवा समितिले । 

संस्थाका सामाजिक परिचालक नवराज श्रेष्ठले उद्धवलाई बीमा कम्पनीबाट उपचार खर्च पाइने भन्दै त्यसका लागि संस्थाले सहयोग गर्ने बताउनुभयो । तर सुरुमा उद्धबले पत्याउनुभएन । तर केही दिनपछि केन्द्रमा सम्पर्क गरेका उद्धबका कागजात बनाउन र बीमा कम्पनीसँग समन्वय गरिदियो । 

उद्धवले विदेश जाने बेलामा नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीबाट बिमा गर्नुभएको थियो । कम्पनीको उप शाखा मन्थलीले उपचार खर्च माग दाबीको लागि काठमाडौँमा फाइल पठाएको थियो । उद्धवले कतार जाँदा ३५ सय १० रुपैयाँ तिर्नुभएको थियो बीमाका लागि ।

त्यही बीमाले उद्धबलाई ४९ हजार ९ सय ८६ रुपैयाँ दिएको छ । आफूलाई थाहै नभएको अनि विश्वासै नगरेको कुराबाट पैसा पाएका उद्धबलाई यसले राहत दिएको छ । 

उद्धब अझै पनि उकालो ओरालो गर्न सक्नुहुन्न । उँहाको जीवनमा घटेको घटनासँगै भावी योजना समेत बदलिएको छ । ‘परदेशमा भन्दा पनि देशमै केही गर भनेर भगवानले बाटो छेकेको होला अब गाउँमै होटल खोल्छु’ योजना सुनाउँदा आफ्नो खुट्टोमा स्टिल छ भन्ने बिर्सिनुभएको थियो उद्धबले । 

तर विदेश जाने अनि बिदामा आएर फर्किन लागेकाहरुलाई श्रम स्वीकृति र बीमा गर्ने सुझाव दिन भने बिर्सिनुभएन । ‘प्रायले यस्ता कुरा ख्याल गर्दैनौं तर ख्याल गर्नुपर्ने रहेछ’ उहाँले भन्नुभयो ।